Uważa się, że naturalne kosmetyki są czystsze i przyjaźniejsze dla skóry niż coś wyprodukowanego w laboratorium. W myśl zasady: nasze prababki używały wyłącznie naturalnych składników i było dobrze. Czy na pewno? Jeśli kupujesz naturalne produkty, aby uniknąć np. wyprysków lub reakcji alergicznych, możesz się mocno rozczarować.
Etykieta “naturalne” nie zawsze oznacza brak substancji chemicznych
Składniki produktu kosmetycznego oznaczonego jako „naturalny”, są często łączone z innymi dodatkami, które mogą być szkodliwe dla naszej skóry. Niektóre produkty oznaczone jako „naturalne” w rzeczywistości zawierają chemikalia. Ważne jest więc, aby zawsze czytać etykietę składników, a nie polegać tylko na wierze w napis na przedniej części opakowania, który sugeruje, że produkt jest naturalny.
Chemikalia w kosmetykach
Wiele kobiet zaczyna świadomie unikać pewnych składników, które według badań mogą być szkodliwe. Do składników tych należą środki konserwujące, takie jak parabeny i inne składniki, w tym petrochemiczne i ftalany, które, jak pokazują niektóre badania, mogą naśladować działanie hormonów w organizmie. Prawdopodobnie mogą też zwiększać ryzyko raka, a to już wystarczy, aby być ostrożną.
Niestety zakup produktów naturalnych nie gwarantuje, że nie znajdziesz w nich tych lub innych szkodliwych składników. Ponieważ nigdzie nie zdefiniowano terminu „naturalny”, nie istnieją dokładne regulacje dotyczące tego, jakich składników te produkty nie mogą zawierać. Nieprecyzyjną definicję co prawda wprowadzono do Wytycznych Komitetu Ekspertów Produktów Kosmetycznych przy Komitecie Zdrowia Publicznego Rady Europy (w 2000 r.) i tyle w kwestii prawnej. Wytyczne nie są wiążące, a to powoduje, że producenci mogą zrobić co chcą z podaną im sugestią.
Mniej składników nie zawsze znaczy lepiej
Wiele osób poszukujących naturalnych produktów uważa, że wiąże się to z krótszą listą składników. Co prawda długie listy składników, których nazw nawet nie można wymówić, zwykle nie są świetne, jednak wiele składników organicznych wymaga dodatkowych substancji, aby zapewnić korzyści w pielęgnacji skóry, czy też konsystencję, ochronę przed zepsuciem się itd.
Dlaczego kosmetyki naturalne nie mogą mieć w sobie jednego składnika?
Jeśli po prostu położysz coś na skórze, niekoniecznie zostanie to wchłonięte. W końcu taka jest właśnie podstawowa funkcja naszej skóry: powstrzymać przedostawanie się ciał i substancji obcych do wewnątrz. Jeśli więc zamierzasz zaaplikować coś na skórę, aby ją np. odżywić, potrzebujesz bazy olejowej, która będzie mogła się zmieszać z górną warstwą naskórka. Inaczej mówiąc, pożądaną substancję należy “zamknąć w kapsułce” cząsteczki oleju i dopiero tak przygotowaną mieszankę nałożyć na skórę.
Produkty „naturalne”: przeczytaj etykiety
Tymczasem naucz się czytać etykiety produktów kosmetycznych – nawet tych „naturalnych”. Grupy środowiskowe ostrzegają przed składnikami takimi jak
- parabeny (które są stosowane jako środki konserwujące); produkty petrochemiczne i ich produkty uboczne (często spotykane w kremach do skóry, podkładach i balsamach do ust);
- rtęć (w tuszu do rzęs i kroplach do oczu);
- ołów (w pomadkach);
- dioksan (w szamponach i płynach do mycia ciała); oraz
- ftalany w lakierach do paznokci i lakierach do włosów.
Najbardziej ekologiczne produkty nie przetrwają długo
Okres przydatności większości składników organicznych wynosi około 3 miesięcy. Czy to dobrze? I tak i nie. Im więcej chemicznych substancji konserwujących zawiera produkt, tym dłużej może stać na półce w niezmienionej konsystencji czy kolorze. Tak, oczywiście, to wygoda, bo nie musisz robić zapasów. A nawet więcej, możesz kupić czteropak w promocji…
Co do produktów ekologicznych, co prawda możesz przechowywać je w lodówce, ale bardzo ważne jest, aby wyrzucić je po upływie terminu ważności.
Parabeny = samo zło?
Parabeny mają złą sławę, i wiele naturalnych marek chwali się, że ich produkty nie zawierają żadnych. W takim razie po co w ogóle używać parabenów do produkcji jakichkolwiek kosmetyków? Czy nie łatwiej byłoby dać sobie spokój? Jeśli zapytasz o to jakiegokolwiek kosmetologa, odpowie, że to jeden z najlepszych konserwantów, jakie mamy. Parabeny mają bardzo dużą cząsteczkę, która zatrzymuje się na skórze i nie wchłania się i to jest ich atut.
Niestety na skórę części osób parabeny działają drażniąco wywołując reakcje alergiczne, zaczerwienienie, pokrzywkę czy świąd. Szczególnie dotyczy to osób o skórze wrażliwej czy alergicznej. Jeśli jednak przekopiesz się przez cały internet, okaże się, że nie ma jednoznacznych dowodów na toksyczne działanie parabenów. Nadal potrzebne są lata dalszych badań, aby udowodnić, że parabenowa alternatywa konserwacji kosmetyków jest bezpieczna dla naszego zdrowia. Jednak wiele z nas woli dmuchać na zimne.
Sama zastanowiłabym się nad kwestią tego, czy już nie przyzwyczailiśmy swoich organizmów do pewnej dawki parabenów. Taki keczup, jak się okazuje, ma więcej parabenów niż niejeden krem, a przecież kremu nie jemy (dwa najczęściej stosowane parabeny w keczupie to metyloparaben i propyloparaben). “W Unii Europejskiej wolno stosować parabeny metylu i parabeny etylu (oraz ich sole) w kosmetykach w stężeniu do 0,4 proc., przy czym łączna zawartość wszystkich tych substancji nie może przekroczyć 0,8 proc. Za bezpieczne stężenie parabenów w lekach i żywności uznawane jest 0,1 proc.” (źródło: Gazeta.pl)
Zatem może jednak naturalne?
Naturalne produkty kosmetyczne i alergie
Dla wielu z nas próbowanie zupełnie nowych produktów może zakończyć się nieoczekiwanym (negatywnym) wynikiem. Jeśli dodatkowo masz skłonność do alergii, masz większą szansę na reakcję na naturalne produkty. Jeśli się zastanowisz, wiele naturalnych rzeczy – pyłki drzew, orzechy, owoce pestkowe itp. – wywołuje reakcje alergiczne. To samo może dotyczyć składników organicznych w produktach kosmetycznych. Składniki stworzone w laboratorium można dokładniej “zaprojektować” biorąc pod uwagę na przykład wrażliwość skóry. Jeśli chcesz jednak wykorzystać kupiony kosmetyk naturalny, zanim posmarujesz nim twarz, po prostu wykonaj test na wewnętrznej stronie ramienia.
Pamiętaj, że całkowicie naturalne składniki mogą powodować reakcje alergiczne. Jedno z badań prezentowane w British Journal of Dermatology pokazuje, że popularne naturalne składniki, takie jak
- olejek z drzewa herbacianego,
- złocień maruna,
- lawenda i
- jaśmin,
wywoływały u niektórych osób reakcje alergiczne lub nadwrażliwość.
Świat tak zwanych naturalnych produktów kosmetycznych jest dziwny i skomplikowany. Słowo „naturalne” oznacza dosłownie nic.
Jednoznaczna definicja kosmetyku naturalnego nie istnieje, ponieważ nie ma… prawnych regulacji na ten temat. I tutaj jest pole do popisu dla firm kosmetycznych, które często nadużywają określeń „naturalne” czy “organiczne” na opakowaniach swoich produktów tylko po to, by przyciągnąć klientów.
Obecnie nie ma takiego prawa, które może powstrzymać markę kosmetyczną przed nadrukowaniem liścia i wyrazu “naturalne” na etykiecie. O ile mogą udowodnić, że nie jest to wprowadzające w błąd.
Prawda jest taka, że organiczne składniki mogą być nietrwałe. Tworzenie syntetycznych składników gwarantuje, że za każdym razem produkt działa dobrze i z przewidywalnym skutkiem. To, że coś jest zrobione w laboratorium, nie oznacza, że jest toksyczne – i odwrotnie – to, że coś jest całkowicie naturalne, nie znaczy, że nie ma szkodliwego działania.
Więcej na temat regulacji prawnych w zakresie kosmetyków naturalnych i eko znajdziesz tutaj: Kosmetyki naturalne i ekologiczne. Regulacje prawne
Colette Bouchez, Natural Cosmetics: Are They Healthier for Your Skin?
Kara McGrath, Why Switching To Natural Beauty Products Actually Might Not Be The Best Thing For Your Skin
Are Natural & Organic Ingredients Better for Your Skin?
Pielęgnacja urody niebezpieczna dla zdrowia, czyli szkodliwe pierwiastki w kosmetykach